25.10.2024
Autor: Dr. Barbara Sturm
Antyoksydanty zdają się być wszędzie – od ciemnej czekolady, przez czerwone wino, aż po nasze kremy do twarzy i warzywa oraz owoce. Ale czym tak naprawdę są i czy rzeczywiście są tak dobre dla nas, jak nam się często mówi?
Antyoksydanty to szeroka grupa cząsteczek, które odgrywają kluczową rolę w ochronie naszego organizmu, mogąc zapobiegać lub opóźniać uszkodzenia komórek wywołane przez wolne rodniki. Wolne rodniki to bardzo reaktywne i niestabilne cząsteczki, które występują w każdym organizmie. Z jednej strony, są one naturalnie wytwarzane przez organizm podczas różnych procesów metabolicznych i pełnią ważne funkcje niezbędne dla zdrowia. Z drugiej jednak strony, wolne rodniki są także produkowane w wyniku szkodliwych wpływów zewnętrznych, takich jak dym papierosowy, toksyny środowiskowe czy promieniowanie UV ze słońca. Aby organizm był zdrowy, musi zachować odpowiednią równowagę pomiędzy wolnymi rodnikami a antyoksydantami. Jeśli wolnych rodników jest zbyt wiele, dochodzi do tzw. stresu oksydacyjnego, podczas którego wolne rodniki atakują ważne białka, ściany komórkowe, a nawet materiał genetyczny (DNA). Może to prowadzić do rozwoju chorób takich jak miażdżyca, choroby sercowo-naczyniowe, zapalenie stawów i nowotwory. Stres oksydacyjny odgrywa również kluczową rolę w przedwczesnym starzeniu się.
Jak działają antyoksydanty w organizmie?
Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, oddając im część swoich własnych elektronów, co działa jak naturalny „wyłącznik” wolnych rodników. Pomaga to przerwać reakcję łańcuchową, która może wpływać na inne cząsteczki w komórkach oraz na inne komórki w organizmie, spowalniając lub zapobiegając potencjalnym uszkodzeniom. Antyoksydanty można podzielić na dwie grupy w zależności od ich pochodzenia: te naturalnie wytwarzane w organizmie (np. enzymy, hormony, produkty metaboliczne) oraz te dostarczane z pożywieniem (np. warzywa, owoce, orzechy). Najbardziej znane antyoksydanty to witaminy (głównie witaminy C, E i A) oraz beta-karoten (prowitamina A). Minerały i pierwiastki śladowe, takie jak cynk, selen, miedź i magnez, a także aminokwasy takie jak L-glutation, L-cysteina, metionina i tauryna również wykazują działanie antyoksydacyjne.
Czy antyoksydanty mogą przynieść korzyści mojej skórze?
Antyoksydanty mają liczne korzyści dla skóry. Chronią ją przed uszkodzeniami wywołanymi przez zanieczyszczenia środowiskowe i promieniowanie UV, a także wzmacniają, dodają blasku i redukują widoczne zmarszczki. Ponieważ skóra codziennie narażona jest na negatywne działanie zanieczyszczeń, szybko może stracić jędrność i rozwinąć drobne linie i zmarszczki, co prowadzi do przedwczesnego starzenia się skóry. Antyoksydanty mogą jednak naprawić szkody spowodowane wpływami środowiskowymi, a nawet zapobiec ich dalszemu występowaniu.
Na jakie antyoksydanty warto zwrócić uwagę?
Główne antyoksydanty, które mogą przeciwdziałać efektom oksydacyjnym na skórze, to tripeptyd glutation, enzym dysmutaza ponadtlenkowa oraz ubichinol (koenzym Q10). Bardzo skuteczne są także kwasy tłuszczowe omega: omega-3, które można znaleźć w oleju lnianym i kwasie linolowym, omega-6, które pochodzi z marakui, oraz omega-9, które znajduje się w oleju migdałowym, wszystkie te substancje mogą przyczynić się do regeneracji powierzchni skóry. Niektóre antyoksydanty, takie jak witamina C, mają dodatkowo wyjątkową zdolność rozjaśniania szarej, nierównej cery poprzez hamowanie produkcji melaniny oraz wspieranie syntezy kolagenu i kwasu hialuronowego, co sprawia, że skóra wygląda zdrowo i promiennie. Skóra wrażliwa, skłonna do zaczerwienień, szczególnie korzysta z antyoksydantów zawartych w zielonej herbacie, rumianku i polisacharydzie beta-glukanie.
Podsumowując zatem; nie istnieje jeden antyoksydant, który działa lepiej niż wszystkie inne w walce z chorobami i starzeniem się skóry. Ważna jest zrównoważona interakcja różnych skutecznych antyoksydantów, która wspomaga równowagę między procesami prooksydacyjnymi a antyoksydacyjnymi.
